مقدمه
افزایش تقاضا برای مواد غذایی سبب شده تا توجه بیشتری به تولید محصولات کشاورزی گردد. افزایش تولیدات کشاورزی از طریق افزایش سطح زیر کشت و افزایش تولید در واحد سطح امکان پذیر است. برای خود کفایی در تولیدات کشاورزی لازم است میزان عملکرد در واحد سطح بیشتر از میزان فعلی باشد. استفاده از کودهای حیوانی، گیاهی و انواع کود شیمیایی یکی از راههای افزایش کیفیت و حاصلخیزی خاک میباشد.
انواع کود شیمیایی و کاربردهای آن
به طورکلی عوامل متعددی نظیر آب، کود، حاصلخیزی خاک و دفع آفات در میزان تولیدات کشاورزی دخیل هستند. از طرف دیگر مهمترین عامل در حاصلخیزی خاک، کوددهی میباشد. درصد افزایش تولیدات کشاورزی مرهون مصرف کود در زمینهای کشاورزی بوده است. از مهمترین موارد مصرف کود به شرح ذیل میباشد:
- تأمین عناصر غذایی خاک به منظور تأمین نیاز غذایی گیاهان جهت حداکثر بهرهوری از خاک
- اصلاح و تقویت خاک زمین زارعی و باغات بر اساس نتیجه آزمون خاک
- تامین عناصر مورد نیاز گیاه از نظـر کمـی و کیفـی
- بهبود وضعیت گیاه از لحاظ رشد، عملکرد و مقاومت در برابر بیماریها
۱ | کود سوپر فسفات ساده | این کود جزء اولین کودهای شیمیایی متداول در کشاورزی میباشد،که باعث توسعه صنعت مواد مغذی برای گیاهان شد. کود سوپر فسفات ساده حاوى عنصر فسفر به عنوان ماده مغذى اصلى گیاهان است. علاوه بر آن عنصر فسفر داراى عناصر مغذى دیگر نظیر گوگرد، کلسیم، منیزیم، آهن، روى و منگنز است. کود سوپر فسفات ساده به دو شکل پودرى و گرانوله عرضه میگردد، که فقط شکل پودرى به دلیل مصرف انرژى کمتر اندکى ارزانتر از فرم گرانوله است. | |
۲ | کود گوگرد گرانوله | کود گوگرد گرانوله با افزایش قابلیت جذب سایر عناصر غذایی پر مصرف به رشد و باردهی بهتر گیاه کمک مینماید، با توجه به اینکه این کود باعث ضد عفونی شدن خاک میگردد مصرف سموم شیمیایی را به حداقل میرساند . | |
۳ | کود گوگرد بنتونیت دار | کود گوگرد بنتونیت دار برای اصلاح خاکهای قلیایی، آهکی و بهبود زمین کشاورزی استفاده میشود. بنتونیت نقش سازندهای در فرآیند اکسیداسیون گوگرد در خاک دارد. بنتونیت موجود در این کود با جذب رطوبت به خود و ضمن متورم شدن در بستر خاک متلاشی میشود و گوگرد را به ذرات ریز تر تبدیل مینماید. در نتیجه اکسیداسیون گوگرد سریعتر انجام میپذیرد. |
کد آیسیک محصول
ردیف | نام محصول | کد آیسیک |
۱ | کود سوپر فسفات ساده | ۲۴۱۲۶۱۲۳۳۲ |
۲ | کود گوگرد گرانوله | ۲۴۱۲۶۱۲۳۴۰ |
۳ | کود گوگرد بنتونیت دار | ۲۴۱۲۶۱۲۳۹۶ |
استاندارد های ملی و بین المللی
نام محصول | شماره استاندارد |
کودهای شیمیایی سوپر فسفات ساده | ۵۶۱۴ |
کودهای شیمیایی پتاسیم سولفات- ویژگیها | ۱۲۸ |
کودهای شیمیایی- اندازه گیری ازت آمونیاکی به روش تیتراسیون بعد از تقطیر | ۲۶۹۱ |
کودهای شیمیایی پتاسیم کلراید- ویژگیها | ۵۲۸۵ |
کودهای شیمیایی- دی آمونیم فسفات (کودهای شیمیایی) ویژگیها و روشهای آزمون | ۱۲۹ |
کد تعرفه گمرکی
محصولات مورد مطالعه از کاربردهای متنوعی در بخش کشاورزی برخوردار هستند. از این رو وزارات بازرگانی شماره تعرفههای متنوعی برای آن وضع کرده است.
کد تعرفه | شرح |
۳۱۰۲ | کودهای معدنی و شیمیایی، ازته |
۳۱۰۳ | کودهای معدنی یا شیمیایی، فسفاته |
۳۱۰۴ | کودهای معدنی یا شیمیایی، پتاسه |
۲۱۰۵۲۰۰۰ | کودهای معدنی یا شیمیایی دارای سه عنصر حاصلخیزکننده ازت، فسفر و پتاسیم |
۲۱۰۵۶۰۰۰ | کودهای معدنی یا شیمیایی دارای دو عنصر حاصلخیزکننده فسفر و پتاسیم |
اهمیت استراتژیکی کود شیمیایی در دنیای امروز
بخش کشاورزی با ارزش افزوده ۱۱/۴درصد، ۲۵ درصد اشتغال، ۱۸ درصد تولید ناخالص ملی، تأمین کننده ۸۵ درصد نیاز غذایی کشور است. از این نظر از اهمیت بالایی برخوردار است.
امروزه از کودهای شیمیایی به عنوان اقتصادیترین ابزار برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح یاد میشود. در شرایطی که تقاضا برای مواد غذایی رو به فزونی است، کود به عنوان عامل اصلی حاصلخیزی خاک و افزایش بهره وری به شمار میآید. لذا با عنایت به اهداف برنامههای توسعه و برنامهریزی جهت افزایش تولیدات گندم و ذرت لزوم افزایش تولید کود در کشور به عنوان کالایی استراتژیک کاملاً محسوس است.
ماهیت محصولات
کودها در انواع مختلف؛ جزء کالاهای مصرفی و بهبوددهنده رشد کمی و کیفی محصولات کشاورزی هستند. این محصولات در بخش کشاورزی به وفور مورد استفاده قرار میگیرد.
بررسی کالاهای جایگزین
کودهای سوپر فسفات ساده، گوگردگرانوله و گوگرد پنتونیتدار در دسته کودهای شیمیایی و معدنی قرارمیگیرند و دارای سه عنصر اصلی مورد نیاز خاک هستد. کودهایآلی و بیولوژیک (کودگیاهی، کودحیوانی، کود سبز) و کود مایع به عنوان کالای جایگزین مورد استفاده کشاورزان قرار میگیرد. کودهای گیاهی و دامی به دلیل محدود بودن منابع آنها نمیتوانند جوابگوی نیاز کشاورری جوامع امروز باشند. از این رو استفاده از کودهای شیمیایی مناسب جهت افزایش و کیفیت تولید محصولات کشاورزی ضروری به نظر میرسد.
بررسی قیمت
پارامترهایی چون درصد فسفر و گوگرد موجود در محصول، شکل نهایی محصول، نحوه بستهبندی محصول و کشور تولیدکننده آن از جمله مواردی است که در قیمت تمام شده داخلی و خارجی محصول تاثیر دارد. این محصولات به طور معمول در بستهبندی های ۲۵ و ۵۰ کیلوگرمی موجود میباشد.
بررسی بازار
بررسی میزان تولید و مصرف کودها در سالهای اخیر نشان میدهد که میزان مصرف این کالا روند رو به رشدی داشته است. انتظار میرود این روند رو به رشد با توجه به افزایش جمعیت و نیاز روز افزون به محصولات کشاورزی همچنان تداوم داشته باشد. در سالهای اخیر مجوزهای صنعتی زیادی در خصوص تولید اینگونه از محصولات صادر شده است، اما تمامی این مجوزها به مرحله تولید نمیرسد، از این رو لزوم ایجاد واحدهای جدیدتر از جمله راهکارهای لازم جهت رفع نیاز کشور و جلوگیری از واردات این محصول میباشد.
بازار داخلی
کشور ایران دارای ظرفیت تولید بیش از ۳ میلیون تن انواع کودهای شیمیایی در سال است. در حدود ۸۰% نیاز داخل از طریق تولیدات داخل و ۲۰% تقاضای داخلی از خارج تأمین میشود. این مسئله به دلیل تمرکز تولید مجتمعهای پتروشیمی بر کودهای نیتروژنی است. به همین دلیل کشور نیازمند واردات کودهای پتاسیمی، فسفاتی و گوگردی و حتی کودهای نیتروژنی با مشخصات ویژه است. صنعت تولید کود دارای پیچیدگیهای فناورانه نیست و نیازی به سرمایهگذاریهای عظیم ندارد.
بازار خارج
مناطق غرب و مرکز آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و اروپای شرقی بزرگترین صادرکنندگان کودهای نیتروژنی، فسفاتی و پتاسیمی هستند. قیمت جهانی کودهای شیمیایی تابع عواملی از قبیل قیمت حاملهای انرژی، وضعیت عرضه و تقاضا، بهرهبرداری از طرحهای جدید، وضعیت تولید واحدهای موجود، عوامل طبیعی و سیاستگذاری دولت ها میباشد.
مطالعه صادرات و واردات
واردات
سال | ۹۳ | ۹۴ | ۹۵ | ۹۶ | ۹۷ |
وزن(کیاو گرم) | ۴,۷۱۵,۹۷۵ | ۶,۱۳۰,۴۳۹ | ۷,۱۵۹,۵۳۱ | ۶,۲۱۶,۶۸۱ | ۴,۸۳۹,۴۳۴ |
وزن (تن) | ۴,۷۱۶ | ۶,۱۳۰ | ۷,۱۶۰ | ۶,۲۱۷ | ۴,۸۳۹ |
صادرات
سال | ۹۳ | ۹۴ | ۹۵ | ۹۶ | ۹۷ |
وزن(کیاو گرم) | ۱,۴۵۲,۲۴۳ | ۱۱۳,۶۵۶ | ۵۱۵,۵۷۱ | ۱,۴۰۶,۶۶۹ | ۲,۲۲۵,۸۹۰ |
وزن( تن) | ۱,۴۵۲ | ۱۱۴ | ۵۱۶ | ۱,۴۰۷ | ۲,۲۲۶ |
شرح فرآیند تولید انواع کود شیمیایی
فرآیند تولید کود سوپر فسفات
فرآیند تولیدکود گوگرد گرانوله و بنتونیت دار
نمودار گردش مواد از انبار مواد اولیه تا انبار محصول کود سوپر فسفات
نمودار گردش مواد از انبار مواد اولیه تا انبار محصول کود گوگرد گرانوله و بنتونیت دار
برخی از شاخص های مالی و اقتصادی پروژه
مبلغ سرمایه گذاری ثابت(میلیون ریال) | ۴۵,۳۹۹ |
مجموع سرمایه گذاری (میلیون ریال) | ۶۵,۴۶۰٫۶ |
ارزش ماشین الات (میلیون ریال) | ۲۲,۹۲۵ |
نرخ بازده دخلی (درصد) | ۲۹% |
ظرفیت پروژه (تن) | ۷۵۰۰ |
میزان اشتغالزایی پروژه (نفر) | ۲۰ |
مساحت زمین (مترمربع) | ۴,۰۰۰ |
مساحت ریر بنا (مترمربع) | ۱,۶۸۱٫۳ |
آنچه که در این مقاله مطالعه نمودید تنها بخش از طرح توجیهی احداث کارخانه تولید کود شیمیایی، تدوین شده در دپارتمان سرمایهگذاری ایسان است. در صورت تمایل به دریافت کامل طرح مشابه و یا سفارش تدوین طرح در زمینههای مختلف کشاورزی، صنعتی، صنایع غذایی و … با ما در تماس باشید.